Changamoto katika Kutafsiri Matini za Kisayansi

Abstract

Makala haya yanajadili kuhusu changamoto zinazojitokeza wakati wa kutafsiri matini za kisayansi na mbinu za kukabiliana na changamoto hizo. Tafsiri ya matini za kisayansi, kwa mujibu wa Ghazala (1995), inahusu kufasiri maneno, hasa katika uga wa sayansi na tekinolojia wa aina zote, kutoka lugha moja kwenda lugha nyingine. Kutokana na maendeleo ya sayansi na tekinolojia, ni dhahiri kwamba tafsiri katika uga huu haiwezi kuepukika. Hata hivyo, kwa mujibu wa Mwansoko na wenzake (2006), tafsiri ya kisayansi ni miongoni mwa tafsiri ngumu kulinganisha na tafsiri nyingine. Kwa hivyo, makala haya yamechunguza changamoto zinazosababisha ugumu huo na namna ya kukabiliana nao. Data za utafiti zimepatikana kwa njia ya dodoso na kuchanganuliwa kwa kuongozwa na Nadharia ya Aina ya Matini iliyoasisiwa na Reiss miaka ya 1970. Aidha, matokeo ya utafiti yamebaini kwamba changamoto za kutafsiri matini za kisayansi zinasababishwa na mambo yafuatayo: uvumbuzi wa kisayansi, ugumu wa istilahi katika matini za kisayansi, kukosekana kwa visawe vya moja kwa moja katika lugha lengwa, uchache wa vifaa na ukubwa wa gharama za vifaa vya tafsiri na mfumuko wa istilahi mbalimbali zinazorejelea dhana moja. Kadhalika, utafiti umebaini kwamba zipo mbinu zinazoweza kutumika kukabiliana na changamoto hizo kama vile; uundaji wa maneno mapya, ufafanuzi, kununua vifaa bora vya tafsiri na wataalamu kukubaliana na kuchagua istilahi zinazofaa zaidi.