Dhima za Kipragmatiki za Kialami Pragmatiki ‘eh’ katika Kiswahili cha Mazungumzo

Abstract

Vialami Pragmatiki (VIPRA) ni eneo ambalo limepata mashiko katika uwanja wa isimu. Hali hii imepelekea VIPRA kuchunguzwa katika lugha mbalimbali ulimwenguni kama vile Kiingereza (Taz. Schiffrin, 1987 na  Zarei, 2013), Kijerumani (Taz. Hogeweg na wenzake 2016), Kidachi (Taz. Hoek, 2013), Kigiriki (Taz Archakis, 2001), Kichina (Taz. Chen na He, 2001), Kiitaliano (Taz. Bazanella, 1990), Kihispania (Taz. Durán na Unamuno, 2001) Kituruki (Taz. Yilmaz, 2004) na Kiindonesia (Taz. Nasir, 2017). Hata hivyo, VIPRA katika lugha ya Kiswahili havijachunguzwa. Makala haya yanakusudia kuchunguza kuhusu dhima za kipragmatiki za kialami pragmatiki  (KIPRA) eh katika Kiswahili cha mazungumzo. Data za makala haya zimekusanywa kutoka katika mazungumzo yasiyo rasmi yanayofanywa na wazungumzaji wa Kiswahili katika maeneo yasiyo rasmi kama vile kwenye vijiwe vya kahawa na vijiwe vya mamantilie. Matokeo ya uchunguzi huu yanaonesha kwamba licha ya KIPRA eh kuwa na maana yake ya msingi ambayo ni kukubaliana na jambo, huchanuza pia maana nyingine za ziada kama vile mshangao, swali na msisitizo. Tabia hiyo hukifanya KIPRA hicho kuwa na dhima mbalimbali za kipragmatiki.